Wielowarstwowe kartony Tetra Pak

 

Tetra Pak: - są to wielowarstwowe kartony na soki, mleko, różne płyny i napoje, czyli jedne z najbardziej wyrafinowanych opakowań, ale też - jedne z najbardziej uciążliwych dla środowiska. Jest tam i tektura, i folie (plastikowe i metalowe), woski i Bóg wie co jeszcze. Taka mieszanka sama się nie rozłoży, i bardzo trudno jest ją jakoś rozdzielić i przetworzyć... Podobno ten konglomerat się miele i oddziela poszczególne składniki na wirówkach. Więc można w tym pomóc - pakując.

Ja robię to tak: opróżniony już karton pozbawiam plastikowego "kapsla" (może raczej - "szpuntu" - czasem jest to zakrętka, czasem zatrzaskiwany wylew, które to ustrojstwa trafiają do worka z nakrętkami - plastik twardy). Wkładając (czysty!) palec w otwór po tym zamknięciu (kapslu, szpuncie), otwieram kartonik wzdłuż jego szwu. To zadziwiające, ale nawet po starannym opróżnieniu kartonu (gdy kapsel jeszcze jest), po takim otwarciu okazuje się, że ZAWSZE jest tam jeszcze spory ŁYCZEK zawartości... A więc rocznie nawet litr lub dwa może się uzbierać. Przy mojej metodzie - NIC się nie marnuje. Jeszcze zostawiam na chwilę odwrócony kartonik, żeby ostatnie krople ściekły do szklanki, po czym go płuczę (zwykle przy okazji mycia naczyń, bo szkoda wody), odstawiam do odcieknięcia i wysuszenia, zgniatam na płasko i odkładam gdzieś na bok, żeby się więcej takich opakowań nazbierało - wtedy będę mógł je efektywnie spakować.

 

Kartony występują generalnie w trzech rozmiarach - litrowe (głównie do mleka i soków, o kształcie cegły), inne litrowe (do soków Fortuny czy Horteksu, wysmukłe) oraz dwulitrowe (do soków, duże). Są jeszcze różne małe, do soczków i napojów dla dzieci, ale te na razie pomijam - wrócą pod koniec tej notki.   Jak juz się trochę kartoników nazbiera, upewniam się, czy mam duże kartony dwulitrowe; jeśli ich nie ma, kupuję takie właśnie opakowanie (preferuję sok jabłkowy TESCO - jego karton w roli "opakowania zbiorczego" widoczny wyżej na obrazku - jest równie dobry jak inne, tzw. "markowe", ale dwukrotnie tańszy).   Opróżniony dwulitrowy karton otwieram z obu stron (na szwach, albo - gdy ma denko - odcinam je) dla zapakowania kartoników wysmukłych, albo tnę go na wymiar ~ 23 cm dla zapakowania kartoników mniejszych (litrowe po mleku i sokach). I odpowiednio PAKUJĘ... W takim "rękawie" z DWULITROWEGO kartonu mieści się nawet KILKANAŚCIE kartoników litrowych! Nawet nie chcę sobie wyobrażać, ile miejsca zajęłyby te wszystkie kartony, gdyby pozostawić je po prostu puste... Ale choćby nawet zostały spłaszczone, nie mogłyby się zmieścić w tak małej przestrzeni, jaką wyznacza im jeden karton większy, dwulitrowy!

A gdy już wydaje się, że nic w taki "zbiorczy" karton zmieścić nie można, dopycham doń (z obu stron) MAŁE kartoniki (po soczkach czy napojach dla dzieci albo po przecierze pomidorowym). Jak jest już niemożliwie ciasno - taka PACZKA zostaje odesłana do SUCHEJ FRAKCJI. A jak już ona dotrze na taśmę w sortowni surowców wtórnych - od razu się tam zorientują, co to jest, i co z tym mogą zrobić...   Czasem wystawiamy inne rzeczy (np. sporo plastiku), więc coś musi poczekać. Tutaj - czekały TetraPaki; były wakacje, bywało że w domu było kilkanaście osób naraz, było gorąco i dużo się piło. No to się nazbierało kartonów... Ale spoko - ten "trzypak" sprokurowałem przy jednym wydaniu Wiadomości TVP...

 

UWAGA! Są też Tetra Paki BEZ plastikowych SZPUNTÓW. Producent w takim przypadku zaleca, żeby dla otwarcia kartonu ODCIĄĆ (oderwać) rożek opakowania... Dbam, żeby takiego odciętego rożka nie wyrzucać BYLE GDZIE, ale wrzucić go do środka opróżnionego kartonu! Na innej stronie piszę o tym, że takie wysoce szkodliwe drobiazgi trafiają do przewodów pokarmowych zwierząt, czyniąc wiele szkód... Nie rozsiewam niestrawnych drobin, bo są naprawdę ZŁE i GROŹNE dla środowiska i jego mieszkańców!   I uwaga druga: są kartony, podobne do Tetra Pak, które nie mają w sobie folii plastikowej czy metalowej - są od wewnątrz "czymś" wywoskowane. Zdarzają się w przypadku mleka, maślanki, jogurtów czy kefirów. Ja takie kartony (po ich umyciu! - przy okazji mycia naczyń...) rozpłaszczam i wrzucam do makulatury - bo tę się także najpierw miele, potem gotuje i wiruje. Zatem sądzę, że taki podział nie jest całkiem zły...   Spotkałem się nawet (np. w witrynie www.segreguje.eco.pl) z sugestią, żeby kartony wielowarstwowe dołączać do zwykłej makulatury. Nie wydaje mi sie to słuszne, bo przerób opakowań kombinowanych jest bardziej skomplikowany od przerobu zwykłej makulatury; składniki tych kartonów (aluminium, polietylen oraz papier,) dają się oddzielić (chociaż technologia jest dość skomplikowana). Więc pakuję je osobno.

Struktura wielowarstwowego kartonu typu Tetra Pak Aseptic - TBA- (od wewnątrz): 1. polietylen modyfikowany (LDPE) 2. polietylen (LDPE) 3. folia aluminiowa (ALUFOIL) 4. polietylen (LDPE) 5. papier (PAPERBOARD) 6. polietylen (LDPE)
Do tego jeszcze warstwy klejące oraz nadruk...

Oznakowania wielowarstwowych kartonów Tetra Pak
Nośne hasło "Tetra Pak: CHRONI TO CO DOBRE" rozbrzmiewa w wielu językach. Brzmi to dobrze. I to jest dobre - ale tylko dla koncernu i marki Tetra Pak. Wynalazca tego przekleństwa - wielowarstwowych, trudno przetwarzalnych opakowań na płyny czy półpłynne artykuły spożywcze, a następnie jego rodzina za sprawą patentów na technologię ich wytwarzania są bajecznie bogaci. Zrobili wszystko, żeby ich wymysł był stosowany powszechnie, i dopięli swego. Nic nie zrobili, żeby ich opakowania nie trafiały na wysypiska - a większość właśnie tam trafia. Biznes to biznes, nie ochronka...
Tetra Pak: PROTECTS WHAT'S GOOD. Sounds good, but looks bad (brzmi nieźle, ale wygląda źle). Jak piszą na swojej stronie, od kiedy (czy w Polsce, czy w ogóle?) zbierają opróżnione kartoniki Tetra Pak, zebrali 13,3 tysięcy ton tych opakowań. Ale ile tysięcy ton od "wtedy" (czyli - od kiedy?) ich wyprodukowano - tego już nie podają... Dalej - wersje bez wersalików: Tetra Pak - protects what's good.
Tetra Pak. ŠTITI ŠTO JE DOBRO (po chorwacku - Tetra Pak. Chroni to co dobre). Jak widać, już chyba wszyscy wokół (Chorwacja wciąż jeszcze - jest 2012 rok - nie należy do UE) poddali się temu tyleż magicznemu, co pełnemu hipokryzji hasłu i wygląda na to, że w nie wierzą. Jak łatwo jest uwierzyć w sugestywne demagogie! Ta idea i ten pomysł rzeczywiście chroni produkty, ale jednocześnie dewastuje nasze środowisko; ja myślę, że bardziej to drugie... Mnie się to nie podoba. Dalej - wersje z różnych krajów (hasło się nie zmienia): Tetra Pak: PPROTEJAZA CE E BUN (wersja rumuńska - z kartonu kupionego w Chorwacji), Tetra Pak: İYİ OLANI KORUR (wersja turecka) i Tetra Pak: MEGÖRZI AMI JÓ (wersja węgierska).
Tetra Pak: Tetra Pak: protegge la bontà  (wersja włoska), ... (wersja egipska), Tetra Pak: ... (wersja chińska),  Tetra Pak: PROTEGE O QUE É BOM (wersja brazylijska),Tetra Pak: schützt was gut ist (wersja niemiecka).
Tetra Pak: PROTÈGE CE QUI EST BON (wersja francuska), TETRA Pak: ... (wersja ukraińska), Tetra Pak: ... (wersja serbska), Tetra Pak: PROTEGE LO BUENO (wersja hiszpańska)
Tetra Pak: More than the package. Aha. "To więcej niż opakowanie". To prawda - to także niezwykle uciążliwy i kłopotliwy śmieć.
	ITALPACK CARTONS - wersja włoska kartonów podobnej konstrukcji co Tetra Pak.
	triciclo.it - włoska firma przetwarzająca tetrapaki
	Tak oznakowane są materiały, dopuszczone do kontaktu z żywnością. Są bezpieczne, nietoksyczne, nie wchodzą w reakcje z żywnością. Najlepsze jest szkło i ceramika, metale, zwykły papier, naturalne tekstylia. A jednak najwięcej jest wokół butelek PET, folii polietylenowych (PELD i PEHD), polipropylenu (PP) czy polichlorku winylu (PCW, który jest podejrzewany o właściwości rakotwórcze i nie powinien być bezpośrednio używany do pakowania żywności). Kartony typu Tetra Pak są dopuszczone do kontaktu z żywnością i ten znak na nich występuje.
	84 C/PAP - karton i folia aluminiowa (standardowo oznaczenie materiału nr 84 jest podpisane "PapAl"). Wydaje mi się, że zakodowano tu wyrażenie "Composite paper", czyli materiał niejednorodny - papier (karton) powlekany. Ten wariant znalazłem na kartonie mleka TESCO value (połowa 2013 r.).
	Wskazówka producenta tych opakowań - zanim wyrzucisz pusty kartonik, zgnieć go (spłaszcz). No, dobre sobie! Te kartony po zgnieceniu nie stają się płaskie, tylko co najwyżej nieco obłe, bo wykazują tzw. pamięć kształtu. Tylko moja metoda pakowania tetra paków zapewnia ich ciasne spłaszczenie - ale ilu ludzi ją zastosuje? Raczej nie mam złudzeń... To jest trochę takie "wołanie na puszczy", którym niestety mało kto się przejmuje. Wrzuca puste opakowanie do najbliższego kosza i "ma to z głowy". I jeszcze jest z siebie dumny, że nie rzucił pod nogi. Bo przecież wielu upuszcza lub rzuca... Ta następna naiwna instrukcja pochodzi z kartonu mleka (TESCO value, poł. 2013 r.). TETRA BRIK. Nie dodają już, że tylko odpowiednio długotrwały nacisk zmusi te cholerne TęPAKI do "nauczenia się" nowego, płaskiego kształtu. Czyli SPŁASZCZ i OBCIĄŻ. Można przyłożyć choćby cegłą - ale kto trzyma cegły w mieszkaniu? (ja trzymam...). No to np. jakaś encyklopedia będzie dobra, tom "A" jest bodaj zazwyczaj najgrubszy. Niech sobie poleży gdzieś w kącie, sprasuje się samo. W Chorwacji dodają jeszcze tekst - "Prije Odlaganja Spljostiti" - czyli "spłaszcz przed wyrzuceniem". Ale to raczej także nie działa... Ludzie kupują, piją, wyrzucają - bez śladu refleksji czy zastanowienia. Dobrze, że chociaż większość robi to (wyrzuca) do koszy na śmieci! Ale widziałem te kartoniki także w lasach...
	Informacja - to opakowanie wielowarstwowe (kod materiałowy 81 - papier i polietylen). Ale czemu nie wspominają o metalowej folii aluminiowej, której warstewka też się tam znajduje? Tu po lewej znak z kartonu chorwackiego mleka, stąd napis "Višeslojna Ambalaža" - co znaczy właśnie "opakowanie wielowarstwowe" po chorwacku. Ale co mianowicie z tą informacja ma zrobić konsument? Co go to obchodzi? Kupuje, taszczy do domu, zużywa (spożywa), kartonik od razu wyrzuca. I niczym się - niestety - nie przejmuje... Że on jest wielowarstwowy? Niby że jest dość trudny w przetworzeniu? Kłopotliwy? A czy to jest jego problem? Jest, tylko on o tym nie wie, i dowiedzieć się za nic nie chce. Ale właśnie taka jest prawda - to jednak jest NASZ (wszystkich) problem.

home  |  makulatura  |  metale  |  plastik  |  biomasa  |  inne odpadki  |  eko znaki  |  partnerzy  |  blog  |  o mnie